Deelcontext 2: De Koude Oorlog in Azie en Afrika
Waardoor raakte Azie betrokken bij de Koude Oorlog en groeide de spanning tussen beide blokken in Azie en Afrika?
Het proces van dekolonisatie, dat al voor de oorlog was begonnen, zette in Azië versneld door. De VS en de Sovjet-Unie steunden inheemse politici die de onafhankelijkheid uitriepen. De VS doordat de staat zelf ontstaan was uit een strijd tegen het koloniale moederland Groot-Brittanie, en de Sovjet-Unie uit ideologie; het communisme was een principieel tegenstander van de kapitalistische uitbuiting van overzeese gebieden. Maar ook speelde machtspolitiek een rol; beide blokken waren bang dat de ander zijn machtsgebied zou uitbreiden. De Westerse vrees dat het communisme de wereld zou overheersen werd versterkt nadat Mao Zedong in 1949 de Volksrepubliek China uitriep.
De Amerikaanse containmentpolitiek (zie Trumandoctrine) werd duidelijk zichtbaar toen er in Korea oorlog uitbrak tussen het communistische Noorden en kapitalistische Zuiden. De VS spande zich bijzonder in om de VN militair te laten ingrijpen en ervoor te zorgen dat Zuid-Korea buiten de invloedssfeer van de Sovjet-Unie bleef. (meer informatie bij aantekeningen)
Een soortgelijk conflict ontstond in Vietnam. Communisten riepen in deze Franse kolonie de onafhankelijke Democratische Republiek Vietnam uit, waartegen de Fransen militair optraden (financieel gesteund door de VS). De Slag bij Dien Bien Phu 1954 verloren de Fransen echter waardoor zij akkoord moesten gaan met de Vietnamese onafhankelijkheid. Volgens de Akkoorden van Geneve 1954 werd besloten dat het land opgedeeld zou worden in communistisch Noorden en kapitalistisch Zuiden. Er werd afgesproken dat de Vietnamezen in 1956 een regering zouden kiezen voor een Vietnamese eenheidsstaat. Maar omdat Zuid-Vietnam (oftewel Amerika) de Akkoorden van Geneve niet ondertekend hadden ging dat niet door en bleef Vietnam ruim 20 jaar verdeeld. Ook mochten beide landen zich niet bij bondgenootschappen aansluiten.
Na problemen tussen Amerikaanse en Noord-Vietnamese schepen in de Baai van Tonkin, nam het Amerikaanse Congres de Tonkinresolutie 1964 aan; de Amerikaanse president mocht in Zuidoost-Azie militair ingrijpen zonder parlementaire goedkeuring vooraf. Dit leidde tot zwaar militair optreden van de VS in Vietnam. Maar het communistische Noord-Vietnamese verzetsleger, de Vietcong, hield stand (dankzij guerrila-tactiek). Ook had de publieke opinie veel kritiek op het Amerikaanse optreden. Het was een tijd waarin protesteren in de mode was bij jongvolwassenen en daarom werden dit de 'protestgeneratie' genoemd.
Om deze redenen wilde de VS zich terugtrekken en hoopte dit door middel van driehoek diplomatie met de Sovjet-Unie en China te bereiken. Binnen deze diplomatie behoorde ook een bezoek van president Nixon aan Mao Zedong in communistisch China (1972). Het doel van dit bezoek was de relatie met China en de Sovjet-Unie verbeteren en zo Zuid-Vietnam onder druk te zetten, doordat zij minder zeker zouden zijn van communistische steun. Twee jaar nadat de VS zich in 1973 definitief uit Vietnam had teruggetrokken, werd Vietnam herenigd onder communistisch bestuur.
duidelijke uitleg van de Vietnamoorlog:
Ook in Afrika ontstond een machtsstrijd tussen Oost en West door de dekolonisatie. Een voorbeeld hiervan is de burgeroorlog in Angola in 1975, die op gang kwam nadat Portugal verklaarde zich van zijn kolonie los te willen maken. Er ontstond oorlog tussen verschillende onafhankelijkheidsgroeperingen en een ingewikkeld internationaal machtsspel. De MPLA werd hierin gesteund door de Sovjet-Unie en de FNLA door het Westen en China. Uiteindelijk won de MPLA en werd Angola een eenpartijstaat. Maar de burgeroorlog sleepte nog jaren voort en in 2002 kwam pas een staakt het vuren.
Een soortgelijk conflict ontstond in Vietnam. Communisten riepen in deze Franse kolonie de onafhankelijke Democratische Republiek Vietnam uit, waartegen de Fransen militair optraden (financieel gesteund door de VS). De Slag bij Dien Bien Phu 1954 verloren de Fransen echter waardoor zij akkoord moesten gaan met de Vietnamese onafhankelijkheid. Volgens de Akkoorden van Geneve 1954 werd besloten dat het land opgedeeld zou worden in communistisch Noorden en kapitalistisch Zuiden. Er werd afgesproken dat de Vietnamezen in 1956 een regering zouden kiezen voor een Vietnamese eenheidsstaat. Maar omdat Zuid-Vietnam (oftewel Amerika) de Akkoorden van Geneve niet ondertekend hadden ging dat niet door en bleef Vietnam ruim 20 jaar verdeeld. Ook mochten beide landen zich niet bij bondgenootschappen aansluiten.
Na problemen tussen Amerikaanse en Noord-Vietnamese schepen in de Baai van Tonkin, nam het Amerikaanse Congres de Tonkinresolutie 1964 aan; de Amerikaanse president mocht in Zuidoost-Azie militair ingrijpen zonder parlementaire goedkeuring vooraf. Dit leidde tot zwaar militair optreden van de VS in Vietnam. Maar het communistische Noord-Vietnamese verzetsleger, de Vietcong, hield stand (dankzij guerrila-tactiek). Ook had de publieke opinie veel kritiek op het Amerikaanse optreden. Het was een tijd waarin protesteren in de mode was bij jongvolwassenen en daarom werden dit de 'protestgeneratie' genoemd.
Om deze redenen wilde de VS zich terugtrekken en hoopte dit door middel van driehoek diplomatie met de Sovjet-Unie en China te bereiken. Binnen deze diplomatie behoorde ook een bezoek van president Nixon aan Mao Zedong in communistisch China (1972). Het doel van dit bezoek was de relatie met China en de Sovjet-Unie verbeteren en zo Zuid-Vietnam onder druk te zetten, doordat zij minder zeker zouden zijn van communistische steun. Twee jaar nadat de VS zich in 1973 definitief uit Vietnam had teruggetrokken, werd Vietnam herenigd onder communistisch bestuur.
duidelijke uitleg van de Vietnamoorlog:
Ook in Afrika ontstond een machtsstrijd tussen Oost en West door de dekolonisatie. Een voorbeeld hiervan is de burgeroorlog in Angola in 1975, die op gang kwam nadat Portugal verklaarde zich van zijn kolonie los te willen maken. Er ontstond oorlog tussen verschillende onafhankelijkheidsgroeperingen en een ingewikkeld internationaal machtsspel. De MPLA werd hierin gesteund door de Sovjet-Unie en de FNLA door het Westen en China. Uiteindelijk won de MPLA en werd Angola een eenpartijstaat. Maar de burgeroorlog sleepte nog jaren voort en in 2002 kwam pas een staakt het vuren.
1950 – 1953: Korea-Oorlog
ONVOLLEDIG
Niet alleen de VS maar ook de VN (1) steunde Zuid-Korea in zijn oorlog tegen het communistische Noord-Korea. De tussenkomst van de VS en de VN heeft voorkomen dat Noord-Korea Zuid-Korea volledig in zou nemen maar heeft uiteindelijk niks opgeleverd. Als Zuid-Korea en zijn bondgenoten namelijk bijna Noord-Korea veroverd hebben, sluit het Chinese Rode leger zich bij Noord-Korea en komt de grens weer op 38 graden NB te liggen (2). De meeste doden tijdens deze oorlog was aan Chinese kant, omdat zij dezelfde (Rode) oorlogstactiek handhaven als de Russen.
(1): Er vochten veel 'Nederlanders' mee voor het VN-leger (blauwhelmen). Dit kwam doordat Nederlandse SS'ers na WOII hun Nederlandsschap verloren hadden door vreemd krijgschap. Door in Korea te vechten voor de VN konden zij hun burgerschap weer terug krijgen. Vele oud-SS'ers konden na WOII ook Duits burgerschap krijgen.
(2): Het enige voordeel dat uit de Korea-oorlog behaald is, is dat de grenzen tussen Noord- en Zuid-Korea beter worden aangepast aan het landschap.
Verloop van de Korea-Oorlog:
Hoe kon het dat de VN ingreep tijdens de Korea-Oorlog?
Hongaarse Opstand
De Hongaarse opstandelingen vroegen tijdens hun opstand tegen de Sovjet-Unie steun van de Geallieerden. Deze weigeren te helpen omdat zij zich zoveel mogelijk willen houden aan de afspraken van Jalta en Teheran; de invloedssferen moesten behouden worden en Hongarije lag nou eenmaal in Russische invloedssfeer.
Ook heerste er verdeeldheid onder de Geallieerden ten gevolge van de Suez-crisis in 1956.
Hongaarse Opstand
De Hongaarse opstandelingen vroegen tijdens hun opstand tegen de Sovjet-Unie steun van de Geallieerden. Deze weigeren te helpen omdat zij zich zoveel mogelijk willen houden aan de afspraken van Jalta en Teheran; de invloedssferen moesten behouden worden en Hongarije lag nou eenmaal in Russische invloedssfeer.
Ook heerste er verdeeldheid onder de Geallieerden ten gevolge van de Suez-crisis in 1956.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten